Quantcast
Channel: Булат Солтангәрәев исемендәге республика премияһы - «Йәшлек» гәзите
Viewing all 152 articles
Browse latest View live

Яңы йыл мөғжизәһе

$
0
0
Яңы йыл  мөғжизәһеЙыланбикә. Сәләм, минең кескәй дуҫтарым! Хәлдәрегеҙ нисек?
Балалар. Яҡшы!
Ҡар бөртөктәре. Яҡшы!
Йыланбикә. Һай, афариндар! Һәр ваҡыт шулай булһын, йәме?
Ҡыш бабай. (Ҡар бөртөктәренә өндәшә.) Ә ҡайҙа Ҡарһылыу?
1-се Ҡар бөртөгө. Артыбыҙҙан ғына килә ине.
2-се Ҡар бөртөгө. Хәҙер килеп етер ул, Ҡыш Бабай.
3-сө Ҡар бөртөгө. Анау тауҙа шыуып йөрөгән балаларға әүрәнеме икән?
Ҡыш Бабай. Улайһа, әйҙәгеҙ, балалар, Ҡарһылыу килгәнсе, үҙ һөнәрҙәрегеҙҙе күрһәтә тороғоҙ.
Йыланбикә. Әйҙәгеҙ, кемегеҙ шиғыр һөйләй, кемегеҙ йырлай йәки бейей?
1-се Ҡар бөртөгө. Бүләккә Ҡыш Бабайҙан тәмлекәстәр!

Сөм тәрилкә, һай һауыт

$
0
0
Сөм тәрилкә, һай һауытҠыш бабай. Һо-о-о! Ниндәй матур көй яңғырай. Рәхмәт төшкөрҙәре! Арыу-талыуҙы һыпырып алдылармы ни, юҡҡа сыҡты. Байрамға әҙерләнәләр! Ҡарһылыу ҡыҙым, күҙең үткер, бармы беҙҙең менән ҡуша шатланыусылар?
Ҡарһылыу. Булмаймы һуң! Шыршы янында йәнлелек, Ҡыш бабай. Әкиәт иленә аяҡ баҫабыҙ!
Ҡыш бабай. Бәй, үҙебеҙ ҙә әкиәт иленән бит! Ана шул әкиәтте алып килеүселәр беҙ инде. Хәйер, беҙ генә түгел… Сихри илгә аяҡ баҫыр өсөн яҡшы, яҡты күңелле кешеләрҙең мәртәбәле һүҙе, матур теләктәре кәрәк. Һәм, әлбиттә…

Урта йәштәге балалар өсөн Яңы йыл сценарийы(2014 йыл)

$
0
0
Урта йәштәге балалар өсөн Яңы йыл сценарийы(2014 йыл)Яңы йыл шыршыһы матур итеп биҙәлгән. Гирляндалар әлегә янмай. Айыу, бүре, төлкө, ҡуян һәм башҡалар йүгерешеп, баҫтырышмаҡ уйнап йөрөйҙәр.
Айыу: Уф, арыным, һеҙ бигерәк шәп йүгерәһегеҙ. Ни исмаһам, Ҡыш бабай ҙа килеп етмәй, инде нисә сәғәт үтте. Әллә бер-бер хәл булдымы икән? Әйҙәгеҙ бергәләп Ҡыш бабайҙы саҡырып ҡарайыҡ.
Күмәкләп ҡысҡыралар: Ҡыш бабай.
Тауыш-тын юҡ. Ҡапыл алыҫта болан тояҡтары тауышы, ҡыңғырауҙар тауышы ишетелә.
Ҡуян: Ишетәһегеҙме, килә, килә!

Яңы йыл мажаралары

$
0
0
Яңы йыл мажараларыГавайи утрауҙары, пляж, шезлонгтар. Миңниса һәм Гөлниса пляж костюмдарында керәләр, шезлонгтарға яталар, телефондарында ниҙер булышалар.
Миңниса: Кемгә СМС яҙаһың?
Гөлниса: Ҡыш бабайға. Былтыр берәй дуҫ менән таныштыр тигән инем, бер бешмәгән малай менән таныштырҙы. Бешмәгәнеңде кире ал да, ноутбук бүләк ит тип яҙам.
Миңниса: Мин биш мең һорайым. Тик әсәй аша бирмә тип яҙам, сөнки яртыһын үҙенә ала ул…
Ҡара әле, Гөлниса,оҙаҡламай яңы йыл, ә беҙ бында ҡыҙынабыҙ. Бер ниндәй байрам да һиҙелмәй.
Гөлниса: Бик шәп тә инде! Ҡояш! Эҫе! Пляж! Текә малайҙар.Унан, )фөгә билеттар тик үғ ғинуарға ғына алынған.
Миңниса: Малайҙар, малайҙар имеш… Беҙҙең Ҡыш бабай биш артыҡ.

Булат Солтангәрәев ҡыҫҡа ғына ғүмерен мәғәнәле йәшәне

$
0
0
Булат Солтангәрәев ҡыҫҡа ғына ғүмерен мәғәнәле йәшәнеҺуңғы 15-20 йылда баш ҡалабыҙҙа туған телен хөрмәт иткән, фекерләй белеүсе рухлы йәш быуын үҫә башланы. Был, әлбиттә, Өфөлә башҡорт балалар баҡсалары, мәктәптәре асылыуы, халҡыбыҙҙың милли үҙаңы үҫешеүе менән бәйле. Шул уҡ ваҡытта ошо ҡала йәштәре араһында киләсәккә милләтебеҙҙең арҡа һөйәге булырҙай шәхестәр ҙә күренде. Улар араһында үҙ фекерҙәрен ҡыйыу рәүештә белгертә-белгертә Булат Солтангәрәев исемле егет күҙгә ташланды.
Булат тәүҙә Фатима Мостафина исемендәге 20-се ҡала башҡорт гимназияһына уҡырға инде. Башланғыс синыфтарҙан уҡ ул үҙ тиңдәштәре араһында үҙенең һәр яҡлап әүҙемлелеге менән айырылып торҙо. Барлыҡ фәндәрҙән дә яҡшы өлгәшеп, оҙаҡламай ул төрлө йүнәлештәге өҫтәмә факультатив дәрестәргә, түңәрәктәргә йөрөй башланы. Һүрәтте лә оҫта төшөрә, бейеүгә лә маһир, ҡыҫҡаһы, сәнғәткә мөкиббән киткән бала булды. Шулар араһында иң ныҡ яратып йөрөгән спорт түңәрәге, уның да ниндәй төрө бит әле – каратэ. Бының менән ул беренсе синыфтан уҡ мауыҡты.

Булат Солтангәрәев

$
0
0
Булат СолтангәрәевАндрей Евсюков (2006–2011 йылдарҙа БР һаулыҡ һаҡлау министры): «Әмир! Улың Булат мине Совет майҙанында күрҙе лә: «Һеҙгә бер тәҡдим бар бит әле», – ти. «Йә, ниндәй тәҡдим?» – тип һорайым унан. «Ана, РКБ-ны «Йәшел сауҡалыҡ» («Зеленая роща») шифаханаһы урынына күсерергә кәрәк. Беренсенән, РКБ-ны ҙурайтыу урынына, уның тирәләй һатыр өсөн торлаҡ йорттар төҙөй башлағандар. Икенсенән, унда врачтарға фатир тәтемәй, ти. Врачтар бәләкәй эш хаҡына фатир ала аламы ни? Өсөнсөнән, ҡала уртаһында – шау-шыуҙа больница буламы ни? Дүртенсенән, ҡала эсендә шифахана буламы ни? Вәт! Уны РКБ-ға бирергә һәм бер корпусын врачтарға фатир итеп бирергә! – тип аптыратты», – ти.
Булаттың оло кешеләрҙе бик йыш шулай аптыратыуын миңә һөйләй торғайнылар.

Минең шәжәрәм. Булат Солтангәрәев

$
0
0
Минең шәжәрәм. Булат Солтангәрәев«Һинең олатайың һәм өләсәйең кемдәр, улар нимә менән шөғөлләнгәндәр?» Ошо һорау һеҙгә ҡыҙыҡ түгелме? Ә миңә бик тә ҡыҙыҡ. Кем ул минең ете быуын элекке ата-бабам? Улар нимә менән шөғөлләнгән? Үҙеңдең үткәндәреңде тергеҙеү, уны өйрәнеү, тарихың менән ҡыҙыҡһыныу йәшәйешкә яңы мәғәнә өҫтәй, яңы ҡыҙыҡлы мәғлүмәттәр аса.
«Шәжәрә» һүҙе ғәрәп теленән тәржемә иткәндә «нәҫел», «генеалогия» (ырыу тарихы) тигәнде аңлата.
Минең атайым Әмир Миһран улы Солтангәрәев атаһы, йәғни олатайым Миһран Ноғман улы менән үҙ нәҫеле өсөн әйтеп бөткөһөҙ ҙур эш башҡара. Улар 1964 йылда Солтангәрәевтарҙың шәжәрәһен төҙөү өҫтөндә эш башлай. Эҙләнеү эштәре алып баралар, архив материалдарын файҙаланып, ололарҙан һорашып, Солтангәрәевтарҙың ун ике быуынға тиклем, хатта унан да күберәк тармаҡтарын табалар, өйрәнәләр.

Мифтахетдин Аҡмулла көндәренә бағышланған сценарий

$
0
0
Талғын ғына ҡурай моңо ағыла. Ҡыҙ менән егет сәхнә алдында.
Ҡыҙ: Беләһеңме, ҡурай моңон тыңлаған һайын мин уйға ҡалам. Күҙ алдына башҡорт ерҙәре, хозур тәбиғәттә теҙелеп киткән тирмәләр, гөбөрләтеп ҡымыҙ әҙерләүҙәр...
Ә бит башҡортомдоң ниндәй генә батырҙары, шәхестәре булмаған!
Егет: Эйе, тыуған ерем, илем тип яуға күтәрелгән Салауат, Батырша, Ҡараһаҡал, Кинйә батырҙары, халҡының моң-зарын көйләгән Байыҡ-Айҙар, Ерәнсә, Ҡобағош сәсәндәре...
Ҡыҙ: Белемгә, аң-ғилемгә әйҙәгән шағирҙары...
Башҡорттарым, уҡыу кәрәк, уҡыу кәрәк,
Арабыҙҙа наҙандар күп, уҡыу һирәк!

Беҙҙе әҙәбиәт тәрбиәләй

$
0
0
Беҙҙе әҙәбиәт тәрбиәләйМинең өсөн китап хаҡһыҙ һәм төпһөҙ белем ҡаҙнаһы булып тора. Ул, кешегә белем һәм аҡыл биреүҙән тыш, эске донъябыҙҙы байыта, рух-аңыбыҙ ҡеүәтен арттыра. Китап аша тарихҡа байҡау яһайбыҙ, үткәндәр менән яҡындан танышабыҙ, кәрәкле мәғлүмәт алабыҙ.
Яратып, фәһем алып уҡыған әҫәр­ҙәремдең береһе – Ғәлимов Сәләмдең “Бала” поэмаһы. Автор ҡуҙғатҡан проблема бөгөн дә актуаль яңғырай. Геройҙарҙың ғаиләгә ҡарашы, бала тыуыу-тыумауы поэмала төп урын алып тора. Яҙыусы ошо әҫәре аша беҙҙе, үҫеп килгән йәш быуынды, ошо сетерекле тема тураһында уйланырға, йәштәрҙе яҙмыштарында төҙәтә алмаҫлыҡ хаталар яһамаҫҡа саҡыра.

Барыһы ла беҙҙең ҡулда, йәштәр!

$
0
0
КонкурсҒүмер бер генә... Шулай тип атағайны үҙенең иң күренекле әҫәрҙәренең береһен яҡташым Динис ағай Бүләков. Ул үҙенең бик ҡыҫҡа ғүмерен лайыҡлы үтте: халҡым, илем, телем, тип янды, ер-һыуыбыҙҙы яттарға бирмәҫкә һәм уны һаҡларға саҡырҙы. Мин ошо данлы шәхес­тең исемен йөрөткән мәктәпте тамамлау алдындамын. Беренсе кластан бирле «Нөгөш ынйылары» исемле фольклор төркөмөндә шөғөлләнәм. Йыр­лайым, бейейем, шиғырҙар яҙам, нәҫерҙәр ижад итәм. Гәзит-журналдарҙа мәҡәләләрем баҫылып тора.
Эйе, ғүмер бер генә. Яҙыусы аманатын беҙ бөгөн һаҡлайбыҙмы һуң? Иҫ киткес ҡатмарлы заманда йәшәйбеҙ. Мине, үҙ заманымдың йәш кешеһен, әлбиттә, тиҫтерҙәргә, йәштәргә ҡағылышлы проблемалар борсой.

Тыуған еремә кәрәкле кеше булһам ине...

$
0
0
Беҙ ғаиләлә өс бала. Миңә, иң өлкән балаға, бөтә яуаплылыҡ төшә. Әсәйемдең эше тынғыһыҙ – ул мәктәптә уҡытыусы, ә атайым миңә ун бер йәш тигәндә мәрхүм булып ҡалды. Шул ваҡыттан алып утын, бесән әҙерләү, машина йөрөтөү кеүек яуаплы эштәргә тото­нор­ға тура килде. Имән ағасы кеүек ныҡ булырға, ауыр саҡта бөгөлөп төшмәҫкә кәрәк икәнен тап ошо мәлдәрҙә аңлайһың.
Бәхеткә күрә, әсәйебеҙ, үҙ ишен табып, яңынан тормош ҡорҙо. Был атайыбыҙҙы үгәй тип атап булмай. Мостай Кәримде Оло инәһе нисек яратҡан, тәрбиәләгән, беҙгә лә атайыбыҙ хәстәрлекле, яғымлы. Мине һәм ҡустымды күп нәмәгә өйрәтә.
Һәр бер кешенең үҙенең тыуған еренә кәрәкле булғыһы килә. Элекке заманда кешеләр иң беренсе үҙен түгел, ә халыҡ, ил мәнфәғәтен нығыраҡ ҡайғыртҡан. Ә хәҙер замана икенсе.

Башҡортлоҡтан оялма

$
0
0
Ләйсән Юлай ҡыҙы Нәҙерғолова булам. Ләйсән ямғыры яуған мәлдә, 1999 йылдың 5 майында, хозур тәбиғәтле Йылайыр районының Юлдыбай ауылында донъяға килгәнмен. Әле 10-сы класс уҡыусыһымын. Яҡшы билдәләргә генә өлгәшәм, мәктәп тормошонда әүҙем ҡатнашам. Шулай уҡ бәләкәйҙән бейеү түңәрәгенә йөрөйөм. Буш ваҡытымда шиғыр яҙырға, китап уҡырға яратам. Киләсәктә Башҡортостаныбыҙға кәрәкле кеше булырға хыялланам.

Телемдең аҫыл ынйыһы

$
0
0
Литературный конкурсМин, Ләйсән Рәис ҡыҙы Ямалова, 1999 йылдың 20 апрелендә донъяға килгәнмен.
Әлеге ваҡытта Әбйәлил районының Асҡар урта мәктәбендә унынсы класта белем алам. Үҙемде төрлө йүнәлештә һынап ҡарауҙан ҡурҡмайым. Бигерәк тә тел, тарих менән бәйле сараларҙы үҙ итәм. Башҡорт теле һәм әҙәбиәте кабинеты – яратҡан урыным. Бәләкәстәргә тел, әҙәбиәт буйынса төрлө кәңәштәр бирәм, ижади эштәр башҡарыуҙа ярҙам күрһәтәм. Район гәзитендә бер нисә мәҡәләм донъя күрҙе. Шиғыр ижад итеүселәр бәйгеһендә ҡатнашып, “Осҡон” гәзитенең махсус призына һәм шөһрәтнамәһенә лайыҡ булдым. Башҡорт теле һәм әҙәбиәте буйынса республика олимпиадаһында ике йыл рәттән ҡатнашып, еңеүсе лә булдым.
“Йәшлек” гәзите иғлан иткән ижади конкурсҡа ҙур теләк менән “Телемдең аҫыл ынйыһы” мәҡәләһен тәҡдим итәм.

Баланы сабый саҡтан тәрбиәлә

$
0
0
Баланы сабый  саҡтан тәрбиәләҒаилә – ул үҙе бер бәхет, шатлыҡ. Үкенескә күрә, кемгәлер ошо һүҙҙең төп өлөшөнә төшөнөргә яҙ­маған. Төрлө ғаиләләр бар, баланың уларҙың ниндәйендә тәрбиәләнгәнен күп ерҙә белеп була.
Ғаиләләрҙең тарҡалыуын да күҙәтергә мөмкин. Беренсенән, уларҙың ба­ла­лары ата-әсәнең бе­ре­һенең наҙынан мәхрүм ҡала. Икенсенән, эскелек иң ҙур проблема булып тора. Был мәсьәлә әлеге ваҡытта ла бик актуаль. Өйҙәрендә балаларының шатлыҡтарын, изгелеген күреп ултырмай, ата-әсәләр урам буйында йәки башҡа ерҙәрҙә күңел аса. Ә ул-ҡыҙҙары өйҙәрендә ас, ҡышҡы һыуыҡта өшөп ултыра. Ата-әсәләр араҡы урынына балаларына берәй тәм-том алһын ине.

Ҡартатайым менән ғорурланам

$
0
0
Һуғыш… Был ҡот осҡос һүҙ – бәхетһеҙлек, күҙ йәше, айырылыу, юғалтыу символы. Был һүҙ урап үткән бер генә ғаилә лә юҡтыр. Бөйөк Еңеүҙең 70 йыллыҡ юбилейын билдәләргә әҙерләнгәндә һуғыш ғәрәсәттәрен иҫләп, ҡотобоҙ оса, ошо көн тиҙерәк етһен өсөн ғүмерҙәрен йәлләмәгән батырҙарыбыҙҙы барлайбыҙ, улар­ға дан йырлайбыҙ. Батырҙар араһында өсөнсө быуын ҡартатайым Сәлимйән Сәғит улы Ласыновтың булыуы менән сикһеҙ ғорурланам. Ул Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан, ике орден менән бүләкләнгән.
Ҡартатайым 1916 йылда Йылайыр районының Аралбай ауылында тыуып үҫкән. Биографияһы ла башҡаларҙыҡы кеүек ябай: үҫеп буй еткергәс, Маһинур исемле сибәр ҡыҙға өйләнгән.

Беҙҙең быуын ил яҙмышын үҙ ҡулына аласаҡ!

$
0
0
Республикамдың хозур мөйөшө Дәүләкән яҡтарында булғанығыҙ бармы? Әгәр ҙә юҡ икән, уны һис шикһеҙ килеп күрергә тырышығыҙ. Үкенмәҫһегеҙ. Мин үҙем ошо районда – Башҡортостаныбыҙҙың милли ҡомартҡыһына әйләнгән, йырҙар­ҙа, шиғырҙарҙа данланған Асылыкүл буйында тыуғанмын. Үҙемдең ошо төбәктә донъяға килеүем һәм йәшәүем менән Хоҙайға мең рәхмәтлемен!
Көн дә иртән йоҡонан уянып, тыныс таң атҡанға һоҡланам. Аллаға шөкөр, тағы бер матур көн килде, тим. Эстән генә белгән доғаларымды уҡыйым. Күңел ҡайҙалыр алыҫҡа, иреклеккә ынтылғандай. Башҡорт кешеһе элек-электән киң далаларҙа, иректә йәшәп өйрәнгән. Мин дә ялан-ҡырҙарҙа йөрөргә яратам.

Минең киләсәгем

$
0
0
Һәр класташым да буласаҡ һөнәрен дөрөҫ һайлау тураһында уйлана. Хыялланған уҡыу йорттарына, буласаҡ һөнәребеҙгә беренсе аҙым буласаҡ берҙәм дәүләт имтихандарын да һайлап ҡуйғанбыҙ.
Тиҙҙән уҡыуҙы тамамлау көнө лә килеп етер. Мәктәбебеҙ – оябыҙ осорған ҡошсоҡтарҙың ҡанаттары осҡанда талмаһын, киләсәге матур булһын, тип теләге килә дуҫтарыма.
Ә мин бәләкәй саҡтан журналист булыр­ға хыялландым. Мәҡәләләремде, шиғырҙарымды район гәзитендә, “Аманат” журналында баҫтырып торҙом. Журналист – яуаплы, кәрәкле һөнәр, тип иҫәпләйем.

Сихри гөлдө – башҡорт телен ҡоротмайыҡ!

$
0
0
Туған тел! Әсәм теле! Ошо тәү ҡарамаҡҡа бик ябай ғына һымаҡ, әммә донъяла иң бөйөк, иң ғәзиз, иң изге һүҙҙәрҙе тел ярҙамында әйтеп бирәбеҙ. Яңы донъяға килгән сабый ҙа беренсе һүҙен әсә телендә әйтә, уй-хистәрен туған телен­дә һөйләй. Туған тел ул әсәй кеүек яғымлы, ярҙамсыл. Ул сабыйҙы матур донъяға алып инә, донъяның тылсымлы, сихри яҡтарын аса. Туған телем – башҡорт телем! Һинең матур яңғырашлы һүҙҙәреңә ғашиҡмын. Һин – донъяның алтын асҡысы. Оло ишекте асып ингән һайын, уның байлығына күберәк инанам. Туған телемә булған рәхмәтем икһеҙ-сикһеҙ! Һинең ярҙамыңда аҡты – ҡаранан, яманды яҡшынан айырырға өйрәндем. Мин һинең менән бик ғорурланам!
Башҡорт халҡы бик бай тарихлы. Күп һынауҙар аша үткән, ләкин дошман алдында башын эймәгән, ғорур ҡалған.

Кеше ерҙе биҙәр өсөн тыуа

$
0
0
Мәктәпте тамамлап, оло тормош юлына аяҡ баҫырға торғанда, күпселек йәштәштәрем кеүек үк, мине лә төрлө һорауҙар борсой. Бигерәк тә «Киләсәгем ниндәй булыр?», «Алда мине нимә көтә?», «Тыуған илемә кәрәкле кеше була алырмынмы?» тигән һорауҙарға яуап эҙләйем. Һәр кеше кеүек үк, киләсәгемдең яҡты, тормоштоң тыныс булыуын теләйем. Үрләйһе үрҙәремде барлағанда, бөтә уй-ниәттәремдең тормошҡа ашыуы тураһында хыялланғанда тыуған илемдең киләсәге, халҡымдың йәшәйеше хаҡында ла онотмайым.

Китап уҡырға! Аңларға! Лайыҡлы йәшәргә!

$
0
0
Китап – белем шишмәһе. Ә әҙәбиәт ана шул шишмәләрҙән хасил булған оло йылға, даръя. Бәлки, был сағыштырыуым ҡайһы берәүҙәргә оҡшап та бөтмәҫ. Шулай ҙа үҙ фекеремдә ҡалам.
Китап ярҙамында уҡыусы тарихты өйрәнә, заман һулышын тойорға тырыша, киләсәкте күҙаллай. Шөкөр, әҙәбиәтебеҙҙә уҡыусыға, бигерәк тә йәштәргә өлгө алырҙай, һабаҡ, фәһем бирерҙәй әҫәрҙәргә ҡытлыҡ юҡ.
Viewing all 152 articles
Browse latest View live